توصيه‌هايي تغذيه‌اي به چاق‌ها و لاغر‌ها

افزايش ميزان چربي بدن به صورت موضعي يا عمومي را چاقي مي‌گويند.

همچنين مصرف بيش از نياز كالري غذايي به ويژه شيريني‌ها و چربي‌ها، كمبود تحرك، برخي از اختلالات هورموني و زمينه‌هاي ارثي از علل عمده چاقي به شمار مي‌روند.

بيماري‌هاي قلبي - عروقي، فشار خون بالا، ديابت، سرطان، سنگ‌هاي صفراوي، تغييرات نامطلوب چربي خون و پرخوري عصبي نيز از عوارض مهم چاقي محسوب مي‌شوند.

توصيه‌هايي براي مبتلايان به چاقي

بر اساس اعلام انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور، كاهش تدريجي وزن حدود نيم كيلوگرم در هفته و پيروي از يك رژيم غذايي متعادل با توجه به شرايط جسماني (سن، جنس و فعاليت جسماني) براي افراد چاق توصيه مي‌شود. چاق‌ها بهتر است وعده‌هاي غذايي خود را به شش وعده كوچك و منظم تقسيم كرده و به صبحانه به عنوان يك وعده غذايي مهم توجه كنند و هنگام شام غذايي سبك مصرف كنند.

همچنين مصرف كافي آب و مايعات به منظور دفع مواد زايد بدن و پرهيز از مصرف نوشابه‌هاي شيرين و گازدار در مبتلايان به چاقي ضروري است.

افراد چاق بهتر است استفاده از سالاد و سبزي‌ها و يا سوپ‌هاي رقيق قبل از غذا را براي كاهش اشتها در دستور كار داشته باشند. كاهش مصرف نمك، شيريني و شكلات، غذاهاي چرب و سرخ شده در مبتلايان به چاقي تاكيد مي‌شود. چاق‌ها بهتر است از مواد غذايي به صورت آب پز، بخارپز يا كبابي استفاده كنند.

افزايش فعاليت بدني و ورزش منظم، مصرف غذاهاي پروتئيني مانند گوشت كم چرب، ماهي، حبوبات، لبنيات كم چرب در هر وعده غذايي براي كمك به احساس سيري، جايگزين كردن نان‌هاي سبوس‌دار به جاي نان‌هاي سفيد، پرهيز از رژيم‌هاي خيلي سخت و كم كالري و خودسرانه، استفاده از چاشني‌هايي مانند آب ليمو و يا آبغوره يا سركه به جاي نمك و سس سالاد در مبتلايان به چاقي توصيه مي‌شود.

لاغري و توصيه‌هاي تغذيه‌اي براي اين افراد

در عين حال كمبود وزن نيز مشكلي است كه 8 تا 9 درصد جمعيت كشور به آن مبتلا هستند.

عادت‌هاي غذايي غلط، مصرف ناكافي مواد غذايي و انرژي، فعاليت بدني بيش از حد، اختلال در جذب مواد مغذي، ابتلا به بيماري‌هاي تحليل رونده مانند پركاري تيروئيد يا سرطان، عفونت، استرس و ...، فشارهاي روحي و رواني و بي‌اشتهايي عصبي از جمله علل مهم لاغري هستند.

افزايش تدريجي وزن حدود نيم كيلوگرم در هفته و استفاده ازادويه‌ها و افزودني‌هاي محرك اشتها مانند انواع ترشي‌ها در افراد لاغر توصيه مي‌شود. همچنين تهيه و سرو غذا به صورت دلپذير و مصرف گوشت و غلات براي بهبود اشتها مي‌تواند كمك موثري به اين افراد داشته باشد.

مصرف انواع ميوه و آب ميوه طبيعي و سبزي‌هاي تازه به عنوان منابع خوب ويتامين‌ها واملاح، مصرف مواد نشاسته‌اي بيشتر مانند نان، برنج، سيب زميني براي تامين انرژي، مصرف انواع مغزها و خشكبار در فواصل وعده‌هاي غذايي مانند پسته، فندق، بادام و ... و مشاوره تغذيه جهت تنظيم يك برنامه مناسب براي افراد لاغر توصيه مي‌شود.